Eten en drinken
Eet- en drinkstoornissen bij kinderen
Wat zijn eet- en drinkstoornissen bij kinderen?
Bij jonge kinderen kunnen eet- en drinkproblemen ontstaan als de controle over spieren die nodig zijn voor zuigen, slikken, afhappen, kauwen en slikken nog onvoldoende ontwikkeld is. Soms is er sprake van afwijkende voedingsreflexen of een beschadiging van de mond, keel of hersenen. Kinderen verslikken zich regelmatig, spugen veel of weigeren voeding. In sommige gevallen adviseert de arts sondevoeding. Dit wordt toegepast als een kind te weinig voeding binnenkrijgt of wanneer slikken risico’s met zich meebrengt.
Sondevoeding heeft invloed op de ontwikkeling van de mondmotoriek. Omdat de mond- en tongspieren weinig geoefend worden, kunnen zuigen, slikken, kauwen én spreken achterblijven in ontwikkeling.
Afwijkende mondgewoonten
Sommige gewoonten, zoals duimen, foutief slikken, mondademen of lispelen, beïnvloeden het gebit, het gehoor en de spraak. De logopedist kan helpen deze gewoonten te herkennen en af te leren.
Klik hier voor meer informatie over afwijkende mondgewoonten.
Wat doet de logopedist?
De logopedist onderzoekt de motoriek, houding en gevoeligheid in en rondom de mond. Tijdens de behandeling wordt gewerkt aan het normaliseren van de spierspanning en het verminderen van eventuele reflexactiviteit. Zo wordt eten en drinken aangenamer én draagt het bij aan de spraakontwikkeling. Ook wordt er samengewerkt met andere zorgverleners zoals diëtisten en fysiotherapeuten. Ouders krijgen gerichte adviezen over voeding, houding en hulpmiddelen zoals aangepaste lepels of bekers.
Eet- en drinkstoornissen bij volwassenen
Wat zijn eet- en drinkstoornissen bij volwassenen?
Bij volwassenen kunnen slikproblemen ontstaan door veranderingen in de mond, keel of slokdarm, of door stoornissen in de spieraansturing.
Eten en drinken bij neurologische aandoeningen
Ne een beroerte (CVA) of bij neurologische aandoeningen zoals ALS, MS of de ziekte van Parkinson kunnen slikproblemen ontstaan. Zo kan men soms moeilijker kauwen en/of zich eerder verslikken in drinken of vast voedsel. Er kunnen voedselresten in de mond achterblijven of er kan sprake zijn van speekselverlies. Slikproblemen nemen meestal toe bij vermoeidheid of emoties. Soms komt speeksel, drinken of voedsel zelfs in de luchtwegen terecht. Dit kan ernstige gevolgen hebben.
Wat kan de logopedist doen?
De logopedist helpt bij het verbeteren van de houding tijdens de maaltijd en traint samen met de patiënt de spieren die betrokken zijn bij het slikproces. Er wordt gewerkt aan technieken om verslikken te voorkomen. Ook kunnen aanpassingen aan de voeding (zoals het indikken van dranken) of hulpmiddelen zoals speciale bekers of rietjes worden geadviseerd.
Oncologische slikproblemen
Na operaties of bestraling in het hoofd-halsgebied kunnen spieren stijver of gevoeliger worden, wat het slikken bemoeilijkt. Dit heeft niet alleen lichamelijke gevolgen, zoals gewichtsverlies of verslikken, maar ook sociale impact, zoals het vermijden van gezamenlijke maaltijden.
Wat doet de logopedist?
De logopedist onderzoekt waar in het slikproces de problemen zich voordoen. In overleg met artsen, diëtisten en eventueel familie wordt een behandelplan opgesteld. Doelen kunnen zijn: het verkleinen van het risico op verslikken, het verbeteren van de voedingstoestand en het vergroten van het eetplezier.
De behandeling kan bestaan uit spierversterkende oefeningen, het aanleren van compensatiestrategieën en het geven van praktische adviezen over lichaamshouding en voedingsaanpassingen. Waar nodig wordt samengewerkt met een multidisciplinair team.
Vergoeding
Logopedie valt onder het basispakket van de zorgverzekering en wordt voor kinderen volledig vergoed. Bij volwassenen vanaf 18 jaar wordt eerst aanspraak gemaakt op het eigen risico. Een verwijzing van de huisarts of specialist kan nodig zijn. Bespreek dit met de logopedist.
